Tên sát nhân khét tiếng “Jack the Ripper” có thể đã bị sa lưới nếu cảnh sát Anh chú ý đến đề nghị dùng dấu vân tay để phá án của một bác sĩ thời đó.
Tuy nhiên, giới hữu trách đã phớt lờ đề nghị trên, một phần vì phương pháp này quá mới mẻ. Phải đến 50 năm sau cảnh sát mới chính thức dùng dấu vân tay làm công cụ điều tra tội phạm.
Lá thư dài 3 trang được viết vào năm 1840 ghi rõ cách dấu vân tay có thể dùng để lần theo dấu vết tội phạm, và chi tiết của nó đã được hé lộ trước khi được bán đấu giá tại nhà Sothebys trong tuần này.
Bức thư được đấu giá tại nhà Sothebys – (Ảnh: Sothebys)
Trong thư, vị bác sĩ đề cập đến “những dấu tay máu” tại hiện trường, thêm rằng lúc đó nhiều người chưa biết được mỗi cá nhân đều có các thớ vân tay khác nhau. Và ông đề nghị dùng dấu vân tay này để truy nã tội phạm, theo tờ Independent.
Tuy nhiên, phải đến cuối năm 1850, một cảnh sát Anh là William Hershel mới dùng dấu vân tay để in lên hợp đồng tại Ấn Độ. Và đến năm 1890, phương pháp này mới được chính thức sử dụng để điều tra vụ án
Phương pháp lấy dấu vân tay mới
Các nhà nghiên cứu tại Anh vừa tiết lộ những phương pháp mới, theo đó có thể tìm thấy dấu tay đối tượng thay đổi theo tuổi tác, thói quen hút thuốc, sử dụng ma túy và thậm chí cả một số dụng cụ tình dục cá nhân nào đó.
Kỹ thuật mới có thể phát hiện các dấu vân tay không thể nhìn thấy bằng mắt thường (Ảnh: bbc)
Nghiên cứu mới cũng hứa hẹn giúp có được những bản sao dấu tay chất lượng tốt “bị bỏ quên” suốt nhiều ngày hay thậm chí nhiều tuần lễ tại hiện trường. Nghiên cứu mới hướng đến mục tiêu tìm ra những dấu tay trên súng hoặc các mảnh vỡ bom, thường thuộc diện bằng chứng khó tìm nhất.
Dưới sự chỉ đạo của Tiến sĩ Sue Jickells thuộc Trường Kings College (London, Anh), nghiên cứu này đang gặt hái nhiều kết quả khả quan, thông qua việc quan sát các thành phần hóa học của dấu tay và xem xét chúng biến đổi ra sao theo thời gian. Tiến sĩ Jickells cho biết, khi người ta chạm vào bất cứ thứ gì, rất nhiều chất liệu còn “dính lại”, ấy chính là các phân tử chất béo (tức lipid): “Trong dấu tay có rất nhiều lipid, và có rất nhiều khả năng tìm thấy chúng”.
Một lipid như thế, gọi là squalene hay tiền chất của cholesterol, hiện diện dày đặc trên dấu tay. Squalene sẽ phân hủy sau một thời gian nhất định, giống như acid béo trung hòa lẫn không trung hòa còn dính lại trên bề mặt nào đó khi người ta chạm vào. Chính điều này khiến cho các phương pháp xưa nay không thể lấy lại dấu tay sau một thời gian nào đó. Khai thác kiến thức các hợp chất hữu cơ này phân hủy như thế nào, nhóm của Tiến sĩ Jickells đề ra những phương pháp thu thập những chứng cứ chất lượng tốt từ những dấu tay tương đối cũ, và cho thấy có thể dùng dấu tay để trưng ra các đầu mối về đối tượng có dấu vân tay để lại.
Ai cũng biết rằng người lớn, trẻ con và người già để lại các loại hợp chất hữu cơ khác nhau trong dấu tay. Phát hiện mới cho thấy cơ thể những người nghiện hút tất yếu tiết ra một phần hóa chất (qua cơ chế trao đổi chất) mà họ đã sử dụng. Chẳng hạn, cơ thể người hút thuốc lá tiết ra cotinine, một hóa chất tạo ra khi cơ thể người hút phân hủy nicotine. Hiện công trình nghiên cứu đang tiếp tục “cộng tác” với các trung tâm cai nghiện và các bệnh viện có thuốc giảm đau methadone để xem việc sử dụng thuốc này làm thay đổi các dấu tay như thế nào.
Một nghiên cứu bổ sung do Giáo sư Neil McMurray và các đồng nghiệp tiến hành tại Trường đại học Swansea (xứ Wales) cũng hướng đến thu thập nhiều dấu tay hơn trong các vụ trọng án. Công trình của nhóm McMurray cho thấy có khả năng thu hồi các dấu tay trên các bề mặt kim loại (vỏ đạn, đạn trái phá…). Các dấu tay để lại trên súng và vỏ bom thường có xu hướng để lại do mồ hôi tiết ra, và chính vì vậy không dễ thu hồi bởi các kỹ thuật dùng bột và các hóa chất khác. Thay vì thế, Giáo sư McMurray đo những phản ứng điện hóa cực nhỏ diễn ra khi các ngón tay chạm vào kim loại.
Một thiết bị gọi là Que thăm dò Kelvin (Scanning Kelvin Probe) được dùng đo những thay đổi cực nhỏ trong điện thế do các phản ứng này gây ra. Các mẫu dấu vân tay được tìm thấy thậm chí trên kim loại thí nghiệm đến nhiệt độ 6000C. Kỹ thuật này được chứng minh là hiệu quả với sắt, thép, nhôm, kẽm và thau, và thậm chí có thể thích ứng với các đường cong tìm thấy trên các vỏ đạn. Giáo sư McMurray cho biết: Cuối cùng, nghiên cứu có thể phát triển một thiết bị cầm tay, giúp phân tích dấu tay tại hiện trường án mạng. Nghiên cứu về dấu tay đã được trình bày tại một hội nghị ở London, do Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Vật lý và Công nghệ tổ chức, nhằm nêu bật tầm quan trọng “Khoa học có thể hỗ trợ công tác điều tra án như thế nào”.
Phát hiện sử dụng ma túy qua vân tay
Để biết được một người có đang ở trạng thái “phê” ma tuý hay không, người ta phải thử nước tiểu. Tuy nhiên những phát minh mới lại có thể dễ dàng phát hiện điều này chỉ nhờ vân tay.
Theo trang Pravda, Paul Yates, hiện làm việc tại Công ty Intelligent Fingerprinting, đặt tại trường Đại học Orient English, cùng với các đồng nghiệp đã nghĩ ra một thiết bị bỏ túi, có khả năng phát hiện sản phẩm phân huỷ của ma tuý qua tuyến mồ hôi trên các ngón tay.
Chỉ bằng việc kiểm tra vân tay người ta có thể phát hiện người lái xe có sử dụng
ma túy hay không. (Ảnh: Gizmodo)
Thiết bị phết các hạt nano vàng phủ kháng thể lên dấu vân tay. Kháng thể kết hợp với kháng nguyên, tương ứng với chất chuyển hóa (sản phẩm trao đổi chất) của cá thể (tức người đang được kiểm tra ma túy). Những hạt huỳnh quang có màu sẽ hình thành do kết hợp với kháng thể, lập tức cho ta biết người đó có vừa dùng chất ma túy hay không.
Như vậy, việc kiểm tra chỉ mất có vài phút. Thiết bị này có khả năng phát hiện chính xác cả nicotin, nhiều chất gây nghiện khác như metadon và cả những người hút … bồ đà (tức đại ma, một cây cùng họ với cần sa).
Tác giả – ông Yates cho biết trong thời gian gần đây việc xác định những người lái xe gây tai nạn có phải là do “phê” ma túy hay không rất phức tạp, thường phải phân tích nước tiểu trong điều kiện phòng thí nghiệm, lại thiếu chính xác khi bị lẫn các sản phẩm sinh học khác. Trong khi đó, với thiết bị mới, có thể phát hiện các chất chuyển hóa của ma túy ở mức nanogam trong thời gian vài phút.
Phát hiện ma tuý qua mồ hôi trong dấu vân tay
Thiết bị sẽ giúp ích nhiều trong ngành pháp y hình sự hay bảo vệ an ninh quốc gia (Ảnh: Gizmag)
Công ty Intelligent Fingerprinting liên kết với các nhà khoa học tại ĐH East Anglia (Anh) đã giới thiệu thiết bị cầm tay nhỏ gọn có thể phát hiện sự hiện diện của ma tuý hoặc các chất khác trong cơ thể bằng cách phân tích những thành phần trong mồ hôi có trong dấu vân tay.
Nếu đối tượng có sử dụng ma tuý, thiết bị ngay lập tức hiển thị kết quả trên màn hình cùng với dấu vân tay của người được kiểm tra. Công nghệ do đó được cho là mang lại kết quả chính xác. Toàn bộ quá trình chỉ mất vài phút.
Thiết bị dự kiến sẽ được sản xuất vào năm 2012, đồng thời được sử dụng để phát hiện các dấu hiệu sức khoẻ bất thường.
Trước đó, các nhà khoa học tại trường ĐH Imperial College London cũng đã phát triển thiết bị nhận diện chủng tộc, chế độ ăn uống hay giới tính của tội phạm qua dấu vân tay
Trả tiền qua dấu vân tay
Công ty Leroy Merlin – Pháp đã áp dụng thử nghiệm cách thanh toán mới nhờ vào thiết bị kỹ thuật sinh trắc học nhận biết dấu vân tay khách hàng đặt tại các cửa hàng của mình ở hai thành phố Villeneuve d’ Ascq và Angoulême (ảnh).
Chương trình này bắt đầu từ cuối tháng 10/2012 và sẽ kéo dài trong 6 tháng với sự bảo trợ của Công ty Tài chính Natural Security đóng tại thành phố Lille.
Theo tạp chí Le Nouvel Observateur, muốn được chi trả bằng dịch vụ này, khách hàng phải đăng ký trước dấu vân tay và thẻ tín dụng tại một số nơi giao dịch của ngân hàng tham gia đợt thử nghiệm là Banque Accord.
Giám đốc điều hành Natural Security, ông Cedric Hozane, thông báo: “Công nghệ của chúng tôi đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng như mua sắm tại cửa hàng và trên mạng, giao dịch với ngân hàng…”. Trang tin ở Mỹ Finextra cho biết Công ty Discover Financial Services đã đồng ý cộng tác với Natural Security thực hiện chương trình thử nghiệm như vậy tại Mỹ trong thời gian tới.
Kỹ thuật mới phát hiện dấu vân tay trên giấy ướt
Thông thường, khi các nhà điều tra muốn tìm dấu vân tay trên giấy, họ thường dùng kỹ thuật rắc các hạt nana vàng lên bề mặt giấy, các hạt vàng sẽ dính vào các axit amin trong mô hôi tay còn sót lại làm hiện các dấu vân tay. Sau đó họ tiếp tục sử dụng các hạt nano bạc để làm nổi hình ảnh dấu vân tay.
Do phương pháp chỉ sử dụng các bã nhờn (một chất dầu tiết ra bởi các tuyến bã nhờn giúp ngăn ngừa tóc và da không bị khô) từ các dấu vân tay chứ không dựa vào axit amin trong mồ hôi-chất dễ bị biến mất khi giấy ướt, nên kỹ thuật mới có thể giúp cảnh sát truy tìm dấu vân tay ngay cả khi các giấy tờ đã bị ướt. Do chất béo không bị nước rửa sạch.
Phương pháp mới lấy dấu vân tay đã được trình bày bằng tiếng Anh trên Tạp chí Angewandte Chemie của Hội hóa học Đức
Nguồn: Học viện cảnh sát nhân dân
